- προγονολατρία
- Η π., που παρουσιάζεται σε πολιτιστικές εκδηλώσεις εθνολογικού επιπέδου και σε πολλούς πολιτισμούς του παρελθόντος, εκφράζεται με διαφορετικές μορφές, και αρχίζει από μία γενικού χαρακτήρα απονομή τιμών στον νεκρό, φτάνοντας σε μια πραγματική πολυθεϊστική ειδωλολατρία (παρότι σπάνια οι πρόγονοι εξισώνονται ή εξισώνονταν με τους θεούς). Μερικές φορές, στους γεωργικούς πολιτισμούς, η μνήμη του γενάρχη τιμάται με προσφορές πρώιμων καρπών (έτσι γίνεται στους Μπαντού της Αφρικής και, στην Ωκεανία, στους λαούς των Νησιών του Σολομώντα, των Νησιών Φίτζι, της Πολυνησίας). Αλλού, για παράδειγμα, σε μερικές ζώνες της Αυστραλίας και της Αφρικής, η μορφή του γενάρχη παρομοιάζεται με το φεγγάρι, που πεθαίνει και ξαναγεννιέται, ή ταυτίζεται με ένα ζώο. Και τα τοτεμικά γλυπτά επίσης, που βασίζονται σε μία ιδεολογία, η οποία θέτει μια πατριά (όμαιμη ομάδα) σε μία ιδιαίτερη σχέση με ένα τοτέμ (ζώο, φυτό ή στοιχείο της φύσης), μπορούν να οδηγήσουν σε λατρεία των προγόνων· πραγματικά η σχέση πατριάς - τοτέμ νοείται τις περισσότερες φορές ως σχέση συγγένειας· θεωρείται εξάλλου ότι τοτέμ και ομάδα έχουν ένα κοινό πρόγονο, που χαρακτηρίστηκε ως τοτεμικός πρόγονος.
Σε πολλούς αρχαίους λαούς της Ινδονησίας, του Θιβέτ, του Μεξικού και σε μερικές φυλές της Βόρειας Αμερικής, τιμούσαν τους προγόνους με ανθρωποθυσίες και θυσίες ζώων.
Στις φυλές της Παπουασίας η λατρεία των προγόνων εκδηλώνεται με πολύπλοκες ομαδικές τελετουργίες ειδωλολατρικού χαρακτήρα.
* * *και παλ. τ. προγονολατρεία, η, Ν1. η υπερβολική αγάπη τών προγόνων2. θρησκειολ. λατρεία τών προγόνων με την απόδοση σ' αυτούς θρησκευτικών τιμών, η πίστη στην εξακολούθηση τής ύπαρξής τους και στην ύπαρξη στενής σχέσης τών ζωντανών με αυτούς, οι οποίοι θεωρείται ότι εξακολουθούν να επηρεάζουν τις υποθέσεις τών ζωντανών και ότι ο θάνατος δεν παρεμποδίζει τη συμμετοχή τού ατόμου στην κοινωνική του ομάδα, στην οικογένεια, στο γένος και στη φυλή του3. (κοινων.) η προγονοπληξία.[ΕΤΥΜΟΛ. < προγονολάτρης. Ο τ. προγονολατρεία μαρτυρείται από το 1891 στην εφημερίδα Ακρόπολις].
Dictionary of Greek. 2013.